اگر در زمینه علوم کامپیوتری تخصص ندارید باید بدانید که کوکی فقط اسم یک مدل کیک خوشمزه نیست. در دنیای اطلاعات، کوکی ها، بخشی از اطلاعاتی را تشکیل می دهند که برای جستجوی روزانه شما در اینترنت ضروری است. اغلب حتی بدون اطلاع کاربر، کوکی های پروتکل انتقال هایپر تکست (HTTP) باعث می شوند کاربران بدون هیچ ایرادی از اینترنت استفاده کنند. با این حال، برخی نگرانی ها در مورد حریم خصوصی کاربر در این زمینه وجود دارد که می تواند درست هم باشد؛ بنابراین بسیار مهم است که درک پایه ای از این مفهوم داشته باشید.

در این مقاله ، ما همه چیز را در مورد کوکی ها، نحوه کار آن ها و آنچه می توانید برای محافظت از حریم خصوصی خود به صورت آنلاین انجام دهید، به شما خواهیم گفت.

بیایید به اصل موضوع بپردازیم!

شناخت کوکی های مرورگر

به طور خلاصه، کوکی های مرورگر یا HTTP، فایل های متنی حاوی بسته های اطلاعاتی درباره تاریخچه مرور شما هستند. کوکی ها به وب سایت ها کمک می کنند تا رایانه شما را شناسایی کنند و هنگام بازدید دوباره شما از آن وب سایت خیلی سریع تر مطالب شان را برای تان ارائه دهند (و علاوه بر این کارهای دیگری نیز می کنند). آن ها همچنین جزئیاتی مانند نام کاربری و رمز ورود شما را ذخیره می کنند. به این ترتیب، لازم نیست هر بار که وارد یک وب سایت می شوید، اطلاعات کاربری خود را دوباره وارد کنید.

 

کوکی ها در سال 1994 توسط لو مونتولی ، کارمند Netscape اختراع شد؛ او آن ها را برای بهبود ترافیک سنگین یک فروشگاه آنلاین ایجاد کرد. امروزه جزئیاتی مانند اطلاعات سبد خرید به جای پایگاه داده فروشگاه های آنلاین، در مرورگر وب شما ذخیره می شود. به همین دلیل است که با اینکه وقتی از یک وب سایت خارج می شوید، مواردی که قبلاً به سبد خرید خود اضافه کرده اید، در آن باقی خواهد ماند.

کوکی ها به غیر از اینکه قابلیت استفاده از وب سایت را بهتر و سرعت بارگیری را بیشتر می کنند، برای بازاریابان نیز مفید هستند. به عنوان مثال فرض کنید در آمازون به دنبال دوربین هستید. پس از ترک سایت، ممکن است متوجه تبلیغاتی مرتبط با دوربین عکاسی در شبکه های اجتماعی تان شوید. وقتی دوباره به سایت آمازون سری بزنید، احتمالاً لیستی از موارد مشابه مواردی را که اخیراً مورد بازدید قرار داده اید، مشاهده خواهید کرد:

 

 

این سطح از شخصی سازی به این خاطر امکان پذیر است که مرورگر شما به آمازون اجازه می دهد تا تاریخچه سرچ شما را بخواند. شما لازم نیست به جز موافقت با کوکی در هنگام ورود به یک وب سایت، کار دیگری انجام دهید. هنگام بازدید مجدد از فروشگاه، دوربین های عکاسی خود به خود و «به طور جادویی» ظاهر می شوند.

با این توضیحات به نظر می رسد که ارزش آن را دارد که بدانید وب سایت هایی را که مورد بازدید قرار می دهید، چگونه اطلاعات شما را مورد استفاده قرار می دهد؛ به عنوان مثال، این امکان هست که وب سایتی اطلاعات سرچ شما را با شرکت های دیگر به اشتراک بگذارد. در ادامه متن در این مورد بحث خواهیم کرد.

انواع متداول کوکی هایی که ممکن است به آن ها بربخورید

استفاده از کوکی ها به طور کلی ایمن است و آن ها حاوی هیچ گونه بدافزاری نیستند. در ادامه برخی از نمونه های متداول کوکی را که ممکن است در وب سایت های مختلف ببینید، معرفی شده است:

• کوکی های موقت. این مدل کوکی، کوکی های موقتی هستند که به محض اینکه از سایت خارج شوید یا مرورگر خود را ببندید، حذف می شوند. آن ها بدون اینکه جستجوهای شما را ردیابی کنند، به شما کمک می نمایند وب سایت را بهتر جستجو کنید.

• کوکی های ثابت. این نوع کوکی ها برای احراز هویت وب سایت استفاده می شود. بسیاری از بازرگانان آنلاین از این کوکی ها در بازاریابی مجدد خود هم استفاده می کنند؛ به این صورت که به شما تبلیغات هدفمند می دهند یا مواردی مشابه با سرچ های شما پیشنهاد می دهند که در فروشگاه آنلاین آن ها موجود است. کوکی های ثابت تا زمانی که منقضی نشوند یا آن ها را حذف نکنید، در رایانه شما ذخیره می شوند.

• کوکی های ایمن یا «httpOnly». وب سایت های رمزنگاری شده HTTPS، از این نوع کوکی ها به عنوان محافظی در برابر هکرها استفاده می کنند. برنامه های مخرب نمی توانند کوکی های امن را مورد سواستفاده قرار دهند، زیرا این مدل کوکی ها به زبان های اسکریپت مانند JavaScript نوشته می شوند.

• کوکی های شخص ثالث. وب سایت هایی که تبلیغ دارند، ممکن است کوکی هایی را ایجاد کنند که اجازه دسترسی افراد دیگر به اطلاعات مرورگر شما را می دهد. حتی اگر روی هیچ یک از تبلیغات این سایت ها کلیک نکنید، ممکن است این دسترسی داده شود. تبلیغ کنندگان یا شرکت های تجزیه و تحلیل می توانند از این کوکی ها برای ردیابی سابقه مرور شما استفاده کنند.

• کوکی های زامبی. این مدل کوکی ها خیلی مشکل زا هستند؛ زیرا حتی در صورت انصراف از سیستم، می توانند به طور دائمی روی رایانه شما نصب شوند. حذف آن ها نیز دشوار است.

این دو نوع آخر کوکی، باعث نگرانی زیادی شده اند؛ زیرا آن ها داده ها را بدون اجازه یا اطلاع صریح شما ردیابی و ذخیره می کنند. این کوکی ها حاوی اطلاعات قابل توجهی هستند که به طور بالقوه می توانند شما را شناسایی کنند. در ادامه بررسی می کنیم که آیا این نوع کوکی ها می توانند در حریم خصوصی آنلاین شما تأثیر بگذارند و اینکه برای محافظت از آن ها می توانید چه کاری انجام دهید.

کوکی ها چگونه بر حریم آنلاین شما تأثیر می گذارند و تجربه سرچ شما را بهتر می کنند

در هر کشوری قوانینی وجود دارد که چند و چون استفاده از کوکی های شخص ثالث را تعیین می کند. به عنوان مثال، مشاغل دارای مشتری مستقر در اتحادیه اروپا، باید از مقررات عمومی محافظت از اطلاعات (GDPR) و دستورالعمل حریم خصوصی آنلاین (ePrivacy) پیروی کنند.

مقررات عمومی محافظت از اطلاعات یا GDPR اظهار می دارد که شناسه های آنلاین مانند کوکی ها، در رسته داده های شخصی قرار می گیرند، بنابراین شرکت ها فقط با رضایت کاربر می توانند آن ها را پردازش کنند. به همین دلیل است که هنگام ورود به وب سایت، اغلب پیام هایی مشاهده می کنید که به شما پیشنهاد انتخاب کوکی می دهد:

 

 

از زمان اجرایی شدن GDPR ، استفاده از کوکی های شخص ثالث در حال کاهش است. با این حال، این بدان معنا نیست که همه مدل های کوکی بد است؛ بلکه برعکس، بسیاری از کوکی های شخص اول (یعنی کوکی هایی که فقط مورد استفاده سایت قرار می گیرد تا عملکرد وب سایت را بهبود بخشند و کاربر تجربه بهتری از سایت داشته باشد) برای عملکرد صحیح سایت ضروری هستند.

به عنوان مثال، اگر کوکی ها نباشند، فروشگاه های آنلاین قادر به نگهداری اقلام شما در سبد خریدتان نخواهند بود که این امر عملا خریدهای آنلاین شما را غیرممکن می کند. در چنین مواردی، اجازه صریح شما لازم نیست. با این حال مسئولین وب سایت باید شما را در مورد استفاده از کوکی مطلع کنند و دلیل آن را توضیح دهند.

کوکی ها همچنین می توانند تجربه سرچ شما را به طرز چشمگیری بهتر کنند. آن ها به وب سایت ها کمک می کنند تا انتخاب هایی را که در گذشته انجام داده اید، مانند زبان، ارز یا مکان شما را ذخیره کنند. بدون این کوکی های کاربردی، شما ممکن است در صورت بازدید مجدد از یک وب سایت کاملا ناامید شوید؛ درست مثل وقتی که مدام به یک رستوران می روید ولی کارکنان آنجا شما را به یاد نمی آورند.

علاوه بر این، برخی از کوکی ها اطلاعاتی را درباره نحوه استفاده شما از یک وب سایت جمع آوری می کنند تا مالک آن بتواند عملکرد خود را بهبود بخشد و خدمات بهتری به شما ارائه دهد. با این وجود، نظارت بر نحوه استفاده وب سایت های مختلف از داده های شما و اقدامات احتیاطی بیشتر برای محافظت از حریم خصوصی آنلاین تان کاری هوشمندانه است. به عنوان مثال، اگر از وبلاگ ساده ای استفاده می کنید که از کوکی استفاده می کند، ممکن است به شما هشدار دهد که اشخاص ثالث می توانند به اطلاعات سرچ شما دسترسی داشته باشند؛ هرچند این هشدار لزوما به صورت یک پرچم قرمز نیست و این شما هستید که تصمیم می گیرید که آیا می خواهید داده های شما در این مورد به اشتراک گذاشته شود یا خیر.

نحوه مدیریت کوکی ها و سرچ ایمن

با توجه به ماهیت کوکی ها و تاثیر احتمالی آن ها در حریم خصوصی، مهم است که مراقبت امنیت خود در زمینه استفاده از کوکی ها باشید. به همین خاطر، در ادامه چند نکته عملی برای کنترل حریم خصوصی آنلاین توضیح داده شده است:

• تنظیمات حریم خصوصی مرورگر خود را بررسی کنید. اگر می خواهید بعضی یا همه کوکی ها را غیرفعال کنید، می توانید این کار را در مرورگر خود در بخش تنظیمات> حریم خصوصی (یا بسته به مرورگری که استفاده می کنید در بخش مشابهی) انجام دهید. با این حال، به یاد داشته باشید که غیرفعال کردن همه کوکی ها ممکن است به شدت بر تجربه مرور شما تأثیر بگذارد؛ به خصوص اگر ویژگی هایی که به آن ها وابسته هستند نیز از بین بروند.

• کوکی ها را حذف کنید. برای اینکه ایمن باشید، می توانید کوکی ها را مرتباً حذف کنید؛ این امر باعث می شود هرگونه تلاشی برای ردیابی و شخصی سازی مرورگر مجدداً انجام شود. با این حال توجه داشته باشید که با این کار مجبور خواهید بود که اطلاعات ورود خود را هر بار در وب سایت های مختلف دوباره وارد کنید که خیلی کاربردی نخواهد بود.

• از یک سرور پروکسی استفاده کنید. می توانید با استفاده از یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) به صورت ناشناس از اینترنت استفاده کنید. در این حالت، کوکی ها به جای رایانه شما در یک سرور از راه دور ذخیره می شوند.

• در حالت خصوصی مرور کنید. مرورگرهایی مانند گوگل کروم شما را قادر می سازند تا در حالت ناشناس سرچ کنید، این باعث می شود سایت ها از کوکی استفاده نکنند. با این حال، این کار ممکن است بسیاری از فیچر هایی را که تجربه سرچ شما را بهبود می بخشند، مختل کرده و شما در سرچ به مشکل بر بخورید.

در نهایت، بهتر است همیشه از سایت های مشکوک پرهیز کنید (مرورگر در مورد این نوع سایت ها به شما هشدار خواهد داد) و مطمئن شوید که مرورگرتان مدام آپدیت می شود. اگر مرورگر خود را آپدیت نکنید و مدام از نسخه قدیمی آن استفاده کنید، ممکن است در برابر حملات احتمالی مخرب آسیب پذیر شوید. بنابراین، هوشمندانه است که به طور مرتب مرورگر خود را ارتقا دهید تا اطمینان حاصل کنید که همه به روزرسانی های امنیتی در آن صورت گرفته اند.

سخن آخر

کوکی های مرورگر برای عملکرد هر وب سایت ضروری هستند. آن ها تضمین می کنند که بسیاری از ویژگی هایی که امروزه در اینترنت به راحتی و حتی ندانسته از آن ها استفاده می کنیم (مثل سبد خرید فروشگاه های آنلاین) ممکن شوند. با این حال همواره نگرانی هایی درباره در خطر قرار گرفتن حریم خصوصی کاربر در رابطه با استفاده وب سایت ها از کوکی ها وجود دارد؛ به همین دلیل است که شما اغلب قبل از ورود به وب سایت، پیام استفاده از کوکی را مشاهده می کنید.

به طور کلی، نباید نگران استفاده از کوکی ها باشید؛ ولی اگر برای تان مهم است که حریم خصوصی تان در دنیای آنلاین در رابطه با کوکی ها به خطر نیافتد یا فقط کمی نگران هستید، گزینه های زیادی در تنظیمات مرورگرتان وجود دارد که با آن ها تا حدودی می توانید جلوی استفاده وب سایت از کوکی را بگیرید. همچنین ، شما می توانید به صراحت به وب سایت ها اعلام کنید که تمایل ندارید کوکی های پیشنهادی آن ها را ذخیره کنید و وب سایت ها مجبور هستند طبق قانون تصمیم شما را بپذیرند.